Het bewogen leven van Anne Barts.

Bart Jans en Foekje Jans hadden een kinderrijk gezin. Na hun huwelijk in Harlingen in december 1771 werden in ieder geval de volgende kinderen geboren vanaf 1774.

Van al deze kinderen (met uitzondering van Auke) weten we dat zij ten minste 36 jaar oud zijn geworden. Het moet dus een druk gezin zijn geweest.

In 1809 was Anne Barts ingeloot om dienst te nemen in het Napoleontische leger (lichting 1809). Anne had hier kennelijk geen trek in en vond Willem Reinders bereid voor hem dienst te doen als plaatsvervanger.

Toen in 1811 het verplicht werd voor iedereen in Nederland om een vaste achternaam te kiezen lieten de leden van dit gezin zich leiden door het beroep dat zij uitoefenden. Vader Bart Jans was in 1810 overleden, zodat hij geen keuze hoefde te maken.

Zoon Hendrik Barts was in 1811 al getrouwd en had 2 kinderen. Hij koos in Harlingen voor de achternaam Van der Werf.
Zoon Gerrit deed dat in Heerenveen. Waarom daar is nog niet duidelijk. Bij zijn overlijden in 1856 in Harlingen staat geen beroep vermeld, wel dat hij weduwnaar is, maar gegevens over zijn vrouw heb ik nog niet gevonden.
Zoon Anne koos zijn familienaam in Franeker, waar hij toen woonde. Uit zijn overlijdensakte blijkt later dat hij scheepstimmerman was. De gekozen familienaam Van der Werf is dan eenvoudig te verklaren. Kennelijk hebben de broers allen iets met scheepswerven te maken gehad, omdat zij onafhankelijk van elkaar voor deze familienaam hebben gekozen.

Transcriptie van bovenstaande akte:

Voor ons Maire der Gemeente van Franeker
Canton Franeker, Arrondisement Leeuwarden
Departement vriesland gecompareerd zijnde
Anne Barts wonende in de Gemeente Franeker
heeft dezelve verklaard dat hij den naam van
van der Werf aanneemt voor familienaam heb
bende deze met ons vertekend den Een en dertig
sten December 1800 en Elf
Anne Barts van der Werf                 J.Banga

In de loop van 1811 was Anne Barts op 21 jarige leeftijd in Franeker getrouwd met Pietje Klaases. Kennelijk heeft Pietje de familienaam De Vries meegekregen. De enige akte van naamsaanneming in Franeker die betrekking heeft op een Klaas de Vries is die van Klaas Foppes de Vries. Dit zou dan wellicht de vader van Pietje kunnen zijn.

Na de geboorte van hun eerste kind (zoon Bart) bleek dat de plaatsvervangende dienstplichtige Willem Reinders gedeserteerd was. Anne moest zich op 8 januari 1813 alsnog melden bij het 11e regiment Huzaren in Arras (Noord-Frankrijk) om zijn diensttijd uit te dienen. Of hij ooit nog kans heeft gezien Willem Reinders hierover aan te spreken en (een deel van) zijn geld terug te eisen, is onbekend. Lees hier meer over hoe het was om te dienen in het Bataafse leger in het algemeen .

Anne en Pietje krijgen in 13 jaar tijd 7 kinderen (achtereenvolgens Bart, Klaas, Foekje, Bart, Yetske, Gerrit en Rigtje geheten.) Hun eerstgeboren zoon Bart was vlak na de geboorte van hun tweede zoon al overleden. Vandaar dat de eerstvolgende zoon weer Bart genoemd kon worden. 

Na de geboorte van dochter Rigtje op 21 maart 1825 is moeder Pietje kennelijk niet meer hersteld, want zij komt op 23 mei 1825 te overlijden. Vader Anne blijft dan alleen achter met 6 kinderen waarvan de oudste 10 jaar is.

Gelukkig voor Anne vindt hij nieuw geluk (en hopelijk liefde) bij Frouwkje Allards van Leeuwen. Hij trouwt op 36 jarige leeftijd met de dan 40 jarige, ongeveer een jaar na het overlijden van Pietje. Frouwkje staat bekend als dienstmeid.  Zij krijgen samen geen kinderen. Helaas voor alle betrokkenen overlijdt Frouwkje 5 jaar later in 1931. Anne staat er wederom alleen voor met nog steeds 4 thuiswonende kinderen.

Anne heeft weer geluk (en hopelijk weer liefdevol) want hij trouwt drie jaar later in de zomer van 1834 met de zeven jaar jongere Geertje Sierks Dijkstra. Zij blijven samen tot aan Anne's dood in 1848. De kinderen zijn dan al getrouwd (Klaas, Foekje en Bart). Dochter Rigtje overleed een half jaar later ook.
Geertje overlijdt in 1868 op 71 jarige leeftijd.